Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι πλησιάζουμε στην επόμενη μαζική εξαφάνιση

Η εξαφάνιση διάφορων ειδών και πληθυσμών ζώων συμβαίνει με στον πλανήτη μας με επικίνδυνους ρυθμούς, συμβάλλοντας έτσι στη έκτη παγκόσμια μαζική εξαφάνιση. Ενώ αυτά τα θανατηφόρα γεγονότα μπορεί τελικά να ανοίξουν τον δρόμο για την εμφάνιση νέων ειδών, οι επιστήμονες του Stanford έχουν προειδοποιήσει ότι αυτό το φαινόμενο που βιώνουμε σήμερα, είναι πολύ πιθανό να έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Science.

Η βιοποικιλότητα  στην εποχή μας είναι εξαιρετικά πλούσια και εκτιμάται ότι είναι η μεγαλύτερη σε όλη την ιστορία του πλανήτη μας. Όμως επιστήμονες είχαν καταγράψει είδη και πληθυσμούς σε αφθονία και για κάποιο λόγο τώρα είναι εμφανές ότι βιώνουμε μια πτωτική τάση. Ενώ η εξαφάνιση ενός είδους είναι φυσιολογική και συμβαίνει με φυσιολογικό ρυθμό στο «παρασκήνιο» της φύσης με 1-5 είδη κάθε χρόνο να εξαφανίζονται, η εξαφάνιση των ειδών που συμβαίνει πρόσφατα είναι 1000 φορές μεγαλύτερη από τον παρασκηνιακό ρυθμό.

Λόγω των καταγραφών από απολιθώματα, ήμαστε πολύ εξοικειωμένοι με γεγονότα μεγάλης εξάλειψης. Πράγματι υπήρξαν 5 μαζικές εξαφανίσεις μέσα στην ιστορία της Γης, αλλά υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ εκείνων των γεγονότων και με αυτό που συμβαίνει τώρα: οι άνθρωποι φταίνε σχεδόν εξ ολοκλήρου για την πρόσφατη μαζική εξαφάνιση. Κλιματική αλλαγή, ρύπανση, αποψίλωση και υπερκαλλιέργειες  είναι όλα αυτά παράγοντες που συμβάλουν στο φαινόμενο. Ενώ είναι δύσκολο να ήμαστε σίγουροι για τις αιτίες των προηγούμενων μαζικών εξαφανίσεων, η αιτίες έχουν αποδοθεί σε φυσικά φαινόμενα όπως ηφαιστειακή δραστηριότητα και πρόσκρουση αστεροειδή.

Οι επιστήμονες με την ανάλυση των στοιχείων ανακάλυψαν ότι από το 1500 έχουν εξαφανιστεί 322 είδη επίγειων σπονδυλωτών. Τα εναπομείναντα είδη που ήταν σε αφθονία μειώθηκαν κατά 25%. Τα ασπόνδυλα επίσης υποφέρουν από 67% μείωση των ελεγχόμενων πληθυσμών και αυτό σημαίνει 45% πτώση στον μέσο όρο εξαφάνισης.

Στα σπονδυλωτά είδη, εκτιμάται ότι το 33% απειλείται ή βρίσκεται σε κίνδυνο. Τα μεγάλα ζώα φαίνεται να έχουν επηρεαστεί περισσότερο όπως και στις προηγούμενες μαζικές εξαφανίσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μεγάλα ζώα τείνουν να έχουν χαμηλό ρυθμό αύξησης του πληθυσμού τους, παράγουν λιγότερους απογόνους και απαιτούν μεγάλες περιοχές για να διατηρήσουν βιώσιμους πληθυσμούς.

Η απώλεια των μεγάλων θηλαστικών έχει διάφορες άσχημες επιδράσεις και μπορεί τελικά να έχει αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία. Για παράδειγμα, μελέτες που έγιναν στην Κένυα όπου κομμάτια γης ήταν απομονωμένα από μεγάλα ζώα όπως ζέβρες και ελέφαντες, ανακάλυψαν ότι οι περιοχές αυτές μαστίζονται γρήγορα από τρωκτικά εξαιτίας του αυξημένου φαγητού και της δυνατότητας καταφυγίου. Συνακόλουθα τα επίπεδα ασθενειών που προκαλούνται από τα παθογόνα που κουβαλούν τα τρωκτικά αυξήθηκαν και έτσι αυξήθηκε και το ρίσκο μετάδοσης των ασθενειών σε ανθρώπους.

Lead Author Rodolfo Dirzo

Όμως δεν είναι μόνο τα μεγάλα ζώα που έχουν αντίκτυπο. Διάφορα είδη εντόμων όπως οι μέλισσες είναι πολύτιμοι επικονιαστές. Σύμφωνα με μια μελέτη του Cornell, οι μέλισσες και άλλα έντρομα συνεισέφεραν 29 δισεκατομμύρια δολάρια στα έσοδα που είχαν οι φάρμες στην Αμερική το 2010. Επιπλέον τα έντομα παίζουν κεντρικό ρόλο στον κύκλο των θρεπτικών ουσιών και της αποσύνθεσης, συμβάλλοντας έτσι στην παραγωγικότητα του οικοσυστήματος.

Ο επικεφαλής Rodolfo Dirzo ελπίζει ότι με το να κάνουμε γνωστές τις συνέπειες αυτής της συνεχόμενης μαζικής εξαφάνισης μπορεί να τονώσουμε την ανάγκη για αλλαγή, όμως αναγνωρίζει ότι οι λύσεις δεν είναι καθόλου απλές και πρέπει να είναι διαφορετικές για κάθε ανεξάρτητο είδος, περιοχή και περίσταση.