Τεράστιος υπόγειος ωκεανός στα έγκατα στης Γης

Μια απίστευτα μεγάλη δεξαμενή νερού με όγκο τριπλάσιο αυτού όλων των ωκεανών της Γης ανακαλύφθηκε σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη μας. Το εύρημα αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει την προέλευση του νερού των θαλασσών, η πηγή του οποίου αποδιδόταν συνήθως μέχρι σήμερα στον βομβαρδισμό της Γης από κομήτες. Η τεράστια ποσότητα νερού που ανακαλύφθηκε πρόσφατα περιέχεται μέσα σε έναν βραχώδη σχηματισμό μπλε χρώματος που ονομάζεται ρινγκουδίτης (ringwoodite) και βρίσκεται σε βάθος 700 χιλιομέτρων, μέσα στον μανδύα, δηλαδή στο στρώμα του θερμού πετρώματος μεταξύ της επιφάνειας της Γης και του πυρήνα.

Η ανακάλυψη της γιγάντιας αυτής υγρής δεξαμενής ρίχνει νέο φως στην προέλευση του νερού του πλανήτη μας, αφού θέτει τις βάσεις για μια εναλλακτική θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι ωκεανοί σχηματίστηκαν βαθμιαία από την ανάβλυση νερού από τα έγκατα της πρώιμης Γης.

«Πρόκειται για μια σαφή ένδειξη ότι το νερό του πλανήτη μας έχει επίγεια προέλευση» δηλώνει ο Seven Jacobsen του πανεπιστήμιου Northweatern στο Evanston του Illinois. Το κρυμμένο αυτό νερό θα μπορούσε επίσης να δρα σαν ένα είδος «αποσβεστήρα» για τους ωκεανούς της επιφάνειας, εξηγώντας γιατί το μέγεθός τους παραμένει αμετάβλητο εδώ και εκατομμύρια χρόνια.

Ringwoodite

 Η ομάδα του Jacobsen χρησιμοποίησε 2000 σεισμόμετρα προκειμένου να μελετήσει τα σεισμικά κύματα που παραγόταν από 500 και πλέον σεισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα κύματα αυτά διαδίδονται κατά μήκος του εσωτερικού της Γης, περιλαμβανομένου και του πυρήνα, και μπορούν να ανιχνευτούν στην επιφάνεια. Η δράση τους είναι τέτοια ώστε κάνουν τη Γη να δονείται σαν καμπάνα για αρκετές ημέρες μετά τη δημιουργία τους.

Μετρώντας την ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων σε διάφορα βάθη, η ομάδα των επιστημόνων είναι σε θέση να διαπιστώσει το είδος των πετρωμάτων μέσα από τα οποία διέρχονται τα κύματα. Τα υπόγεια αποθέματα νερού ανακαλύφθηκαν χάρη στο γεγονός της επιβράδυνσης των κυμάτων, αφού αυτά κινούνται ταχύτερα σε ένα στερεό και ξηρό πέτρωμα απ ότι σε ένα πέτρωμα που περιέχει νερό. Για τον έλεγχο των παρατηρήσεων αυτών, ο Jacobsen εξέτασε πως θα συμπεριφερόταν τα σεισμικά κύματα αν διέσχιζαν ρινγκουδίτη που περιέχει νερό. Ο ίδιος χρησιμοποίησε μια ποσότητα αυτού του πετρώματος στο εργαστήριο του και υπέβαλε δείγματα του υλικού σε πολύ υψηλές πιέσεις και θερμοκρασίες, όπως αυτές που επικρατούν σε βάθος 700 χιλιομέτρων μέσα στον μανδύα, επιβεβαιώνοντας έτσι τα ευρήματα των σεισμομέτρων.

Από τη μελέτη των γεωφυσικών δεδομένων, οι επιστήμονες συγκέντρωσαν σαφείς ενδείξεις ότι υπάρχει ένας τεράστιος όγκος ένυδρου ρινγκουδίτη στη μεταβατική ζώνη σε βάθος 700 χιλιομέτρων, η οποία διαχωρίζει τα ανώτερα από τα κατώτερα στρώματα του μανδύα. Στο βάθος αυτό, οι πιέσεις και οι θερμοκρασίες είναι ακριβώς αυτές που απαιτούνται για την εξώθηση του νερού από το εσωτερικό του πετρώματος. «Πρόκειται για πέτρωμα με νερό κατά μήκος των διαχωριστικών επιφανειών των κόκκων του, κάτι που μπορεί να παρομοιαστεί με εφίδρωση» εξηγεί ο Jacobsen.

Τα παραπάνω ευρήματα επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης μελέτης του Graham Pearson του πανεπιστημίου της Alberta στον Καναδά. Ο Pearson μελέτησε ένα διαμάντι από τη μεταβατική ζώνη του μανδύα που έφτασε στην επιφάνεια μέσω του υλικού ενός ηφαιστείου και διαπίστωσε ότι περιείχε ένυδρο ρινγκουδίτη. Αυτό υπήρξε η πρώτη ένδειξη ότι στην περιοχή της μεταβατικής ζώνης κρύβονται τεράστια αποθέματα νερού.

Μετά την πρώτη ανακοίνωση για τον ένυδρο ρινγκουδίτη, ο Pearson ανακάλυψε έναν άλλο κρύσταλλο του ίδιου πετρώματος που περιείχε νερό, ενισχύοντας έτσι πάρα πολύ τα αρχικά ευρήματα.

Μέχρι σήμερα ο Jacobsen διαθέτει μόνο σαφείς ενδείξεις ότι το ένυδρο πέτρωμα βρίσκεται κάτω από τις ΗΠΑ. Ο επόμενος στόχος είναι να διαπιστωθεί κατά πόσον αυτά τα αποθέματα νερού αγκαλιάζουν ολόκληρο τον πλανήτη. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για αυτά τα υπόγεια αποθέματα νερού. Αν δεν ήταν εγκλωβισμένα στο εσωτερικό της Γης, θα πλημμύριζαν την επιφάνειά της, από την οποία θα προεξείχαν μόνο οι υψηλότερες κορυφές των βουνών.